Deelname aan het sociale leven en de maatschappij kan voor mensen die last hebben van overprikkeling erg lastig zijn. Met wat meer kennis, ondersteuning en praktische veranderingen kunnen we samen bijdragen aan een samenleving waarin mensen met overprikkeling een betere kwaliteit van leven ervaren en volop kunnen deelnemen aan het dagelijkse leven. Bijvoorbeeld op het gebied van werk, sport, bewegen en vrije tijd.
Hieronder vind je meer informatie en tips over wat jij kan doen.
In deze aflevering luister je naar Chris, die sinds een auto-ongeluk snel overprikkeld raakt. Ze vertelt wat het voor haar betekent om prikkelarm een voorstelling of museum te kunnen bezoeken.
Werk is één van de belangrijkste manieren om mee te doen in onze maatschappij. Maar veel werkplekken zijn erg prikkelrijk. Dit kan ervoor zorgen dat mensen met overprikkeling niet goed kunnen functioneren op de werkvloer. Een prikkelvriendelijke werkvloer kan helpen om mensen met overprikkeling zo goed mogelijk te laten functioneren.
Wat kan jij doen om overprikkeling op de werkvloer te voorkomen of verminderen? We geven een aantal tips voor werkgevers, managers en collega’s:
De allerbelangrijkste tip: vul niet in waar je collega behoefte aan heeft. Vraag wat jouw collega nodig heeft, dit is bij iedereen anders.
Voor je collega kan het moeilijk zijn om het gesprek te beginnen en om aanpassingen te vragen. Luister goed en probeer samen naar oplossingen te zoeken. Hiervoor is het belangrijk dat jullie je openstellen en met elkaar meedenken.
Kijk eens om je heen: het knipperende tl-licht, het geluid van de koffieautomaat, pratende collega’s op de gang. De werkvloer is een bron van veel prikkels. Kun je deze verminderen? Dim bijvoorbeeld de lichten en gebruik waar mogelijk ledlampen. Is er veel geluid? Stel dan een (noise-cancelling) koptelefoon beschikbaar.
Hier kan je collega zich terugtrekken als die overprikkeld is, of in stilte werken. Zorg dat de stille ruimte een goede akoestiek heeft, zodat de ruimte ook echt stil is. Gebruik geen tl-licht maar warm licht, zoals van een ledlamp. En zet er prettige stoelen neer, zodat je collega echt tot rust kan komen.
Misschien werkt je collega liever thuis, omdat daar minder prikkels zijn. Of begint deze liever wat later, omdat het dan minder druk is in het verkeer. Of brengt je collega de pauze liever alleen door, in plaats van in de drukke kantine. Probeer soepel te zijn en je collega tegemoet te komen. Uiteindelijk is het voor jullie beiden fijn als je collega zo goed en prettig mogelijk kan werken.
Zeg niet ‘ga je nu al weg?’ als iemand maar kort op de vrijdagmiddagborrel is. Maar vertel hoe fijn je het vindt dat je collega erbij was. Voor iemand met overprikkeling kan een kort bezoek namelijk al een hele uitdaging zijn.
De allerbelangrijkste tip: vul niet in waar je collega behoefte aan heeft. Vraag wat jouw collega nodig heeft, dit is bij iedereen anders.
Voor je collega kan het moeilijk zijn om het gesprek te beginnen en om aanpassingen te vragen. Luister goed en probeer samen naar oplossingen te zoeken. Hiervoor is het belangrijk dat jullie je openstellen en met elkaar meedenken.
Maak de werkplek prikkelvriendelijk
Kijk eens om je heen: het knipperende tl-licht, het geluid van de koffieautomaat, pratende collega’s op de gang. De werkvloer is een bron van veel prikkels. Kun je deze verminderen? Dim bijvoorbeeld de lichten en gebruik waar mogelijk ledlampen. Is er veel geluid? Stel dan een (noise-cancelling) koptelefoon beschikbaar.
Zorg voor een stille (werk)ruimte
Hier kan je collega zich terugtrekken als die overprikkeld is, of in stilte werken. Zorg dat de stille ruimte een goede akoestiek heeft, zodat de ruimte ook echt stil is. Gebruik geen tl-licht maar warm licht, zoals van een ledlamp. En zet er prettige stoelen neer, zodat je collega echt tot rust kan komen.
Wees flexibel
Misschien werkt je collega liever thuis, omdat daar minder prikkels zijn. Of begint deze liever wat later, omdat het dan minder druk is in het verkeer. Of brengt je collega de pauze liever alleen door, in plaats van in de drukke kantine. Probeer soepel te zijn en je collega tegemoet te komen. Uiteindelijk is het voor jullie beiden fijn als je collega zo goed en prettig mogelijk kan werken.
Benadruk wat er goed gaat
Zeg niet ‘ga je nu al weg?’ als iemand maar kort op de vrijdagmiddagborrel is. Maar vertel hoe fijn je het vindt dat je collega erbij was. Voor iemand met overprikkeling kan een kort bezoek namelijk al een hele uitdaging zijn.
Geïnspireerd geraakt?
Wil je echt aan de slag om de werkvloer toegankelijk te maken voor mensen met een hersenaandoening? Kijk dan eens op de website Zet Alle Hersenen Aan Het Werk. Hier vind je meer informatie over onderwerpen als overprikkeling op de werkvloer en inclusief denken en doen als werkgever.
Hoe kan je helpen als sport- en beweegaanbieder?
Bewegen is gezond! Het verbetert je geheugen, zorgt ervoor dat je beter slaapt en vermindert stress. Dat geldt ook voor mensen met een hersenaandoening. Helaas hebben zij vaak last van overprikkeling en is het reguliere sport- en beweegaanbod door de vele prikkels voor hen niet altijd toegankelijk. Een prikkelvriendelijke beweegomgeving kan hen helpen om toch in beweging te komen.
Als aanbieder van sport- of beweegaanbod zijn er een aantal dingen die je kunt doen om toegankelijk te zijn voor mensen met overprikkeling. Lees hier 5 tips voor een prikkelvriendelijke beweegomgeving:
Zorg voor een rustige beweegomgeving. Beperk het maximum aantal sporters. Je kunt bijvoorbeeld ook prikkelvriendelijke uurtjes organiseren, waarvoor mensen zich moeten aanmelden met tijdslots.
Zet achtergrondmuziek uit. Dim fel licht en gebruik waar mogelijk geen tl-licht. Houd de omgeving opgeruimd. Let ook op de akoestiek. Is er al snel veel lawaai in de ruimte? Kijk dan of je de akoestiek kunt verbeteren, bijvoorbeeld door gordijnen op te hangen.
Geef vooraf informatie over de sport- of beweeglessen. Zo kunnen mensen zich goed voorbereiden. Houd informatie kort en overzichtelijk. Maak je gebruik van tekst, zorg dan dat deze goed te begrijpen is. Bied ook een plattegrond aan, zodat bezoekers weten wat ze waar kunnen verwachten en niet zo hoeven te zoeken.
In deze ruimte kunnen mensen tot rust komen voor of na de sportles. Zorg dat deze ruimte een goede akoestiek heeft, zodat de ruimte ook echt stil is. Gebruik geen tl-licht maar warm licht, zoals van een ledlamp. En zet er prettige stoelen neer, zodat je hier echt tot rust kunt komen.
Zorg voor een rustige beweegomgeving. Beperk het maximum aantal sporters. Je kunt bijvoorbeeld ook prikkelvriendelijke uurtjes organiseren, waarvoor mensen zich moeten aanmelden met tijdslots.
Verminder onnodige prikkels
Zet achtergrondmuziek uit. Dim fel licht en gebruik waar mogelijk geen tl-licht. Houd de omgeving opgeruimd. Let ook op de akoestiek. Is er al snel veel lawaai in de ruimte? Kijk dan of je de akoestiek kunt verbeteren, bijvoorbeeld door gordijnen op te hangen.
Houd de groepen klein
Bied je groepslessen aan? Houd deze groepen dan klein.
Zorg voor duidelijke instructies
Geef vooraf informatie over de sport- of beweeglessen. Zo kunnen mensen zich goed voorbereiden. Houd informatie kort en overzichtelijk. Maak je gebruik van tekst, zorg dan dat deze goed te begrijpen is. Bied ook een plattegrond aan, zodat bezoekers weten wat ze waar kunnen verwachten en niet zo hoeven te zoeken.
Richt een stilteruimte in
In deze ruimte kunnen mensen tot rust komen voor of na de sportles. Zorg dat deze ruimte een goede akoestiek heeft, zodat de ruimte ook echt stil is. Gebruik geen tl-licht maar warm licht, zoals van een ledlamp. En zet er prettige stoelen neer, zodat je hier echt tot rust kunt komen.
Met deze tips maak je jouw beweegomgeving al heel prikkelvriendelijk. Heb je (nog) meer ideeën hoe je sport en bewegen toegankelijker kunt maken voor mensen met een hersenaandoening? Dan is de Van der Sar Sport- en beweegsubsidie misschien iets voor jou. Deze subsidie stimuleert passend beweegaanbod voor mensen met een hersenaandoening.
Voor veel mensen is kunst en cultuur een vorm van ontspanning en kan het bijdragen aan herstel en kwaliteit van leven. Maar de cultuursector kan erg prikkelrijk zijn. Daardoor is het helaas niet altijd toegankelijk voor mensen met overprikkeling. Zij gaan een bezoek aan het theater, museum of concert dan ook vaak uit de weg.
Gelukkig zijn er een aantal dingen die je als culturele instelling kunt doen om een bezoek prikkelvriendelijker te maken. Wij geven je een aantal tips:
Beperk het maximum aantal bezoekers. Zorg dat mensen zich moeten aanmelden, bijvoorbeeld door middel van tijdsloten. Je kunt ook een prikkelvriendelijke dag of voorstelling organiseren.
Zorg dat deze ruimte een goede akoestiek heeft, zodat het er echt stil kan zijn. Let ook op het licht: zorg dat dit gedimd is. Zet er stoelen neer die prettig zitten en waarin je tot rust kunt komen. Geef duidelijk aan waar deze rustruimte zich bevindt, zodat bezoekers hem goed kunnen vinden.
Geef bezoekers vooraf informatie. Zo kunnen ze zich goed voorbereiden. Houd informatie kort en overzichtelijk. Maak je gebruik van tekst, zorg dan dat deze goed te begrijpen is. Zorg voor een plattegrond, zodat bezoekers weten wat ze waar kunnen verwachten en niet zo hoeven te zoeken.
Dim felle lichten en gebruik waar mogelijk geen tl-licht maar warmere lichtbronnen, zoals ledlampen. Zet flitslicht uit. Valt er fel zonlicht naar binnen, zorg dan voor gordijnen. Is het niet mogelijk om de hoeveelheid licht te verminderen, bied bezoekers dan zonnebrillen aan.
Beperk het maximum aantal bezoekers. Zorg dat mensen zich moeten aanmelden, bijvoorbeeld door middel van tijdsloten. Je kunt ook een prikkelvriendelijke dag of voorstelling organiseren.
Richt een rustruimte in
Zorg dat deze ruimte een goede akoestiek heeft, zodat het er echt stil kan zijn. Let ook op het licht: zorg dat dit gedimd is. Zet er stoelen neer die prettig zitten en waarin je tot rust kunt komen. Geef duidelijk aan waar deze rustruimte zich bevindt, zodat bezoekers hem goed kunnen vinden.
Zorg voor duidelijke informatie
Geef bezoekers vooraf informatie. Zo kunnen ze zich goed voorbereiden. Houd informatie kort en overzichtelijk. Maak je gebruik van tekst, zorg dan dat deze goed te begrijpen is. Zorg voor een plattegrond, zodat bezoekers weten wat ze waar kunnen verwachten en niet zo hoeven te zoeken.
Verminder de hoeveelheid licht
Dim felle lichten en gebruik waar mogelijk geen tl-licht maar warmere lichtbronnen, zoals ledlampen. Zet flitslicht uit. Valt er fel zonlicht naar binnen, zorg dan voor gordijnen. Is het niet mogelijk om de hoeveelheid licht te verminderen, bied bezoekers dan zonnebrillen aan.
Beperk achtergrondgeluid
Zet achtergrondmuziek uit. Kijk of je geluid in de ruimte kunt dempen met bijvoorbeeld gordijnen. Je kunt ook oordoppen of koptelefoons aanbieden.
Met deze tips maak je jouw museum, theater of andere culturele omgeving al heel prikkelvriendelijk. Voor culturele organisaties die echt aan de slag willen met prikkelarm aanbod stelt de Hersenstichting subsidie beschikbaar. Met deze subsidie kan jouw organisatie het zogenaamde Start Up Traject volgen van Onbeperkt Genieten. In dit traject adviseert, traint en begeleidt Onbeperkt Genieten medewerkers van culturele instellingen zodat ze in staat zijn om hun aanbod prikkelarmer aan te bieden.
Schrijf je in voor de mailinglist en we houden je op de hoogte wanneer je hiervoor weer subsidie kunt aanvragen.
