De Hersenstichting draagt met € 237.475 bij aan onderzoek van het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen. Het onderzoek staat onder leiding van prof. dr. Eus van Someren. De onderzoekers willen meer te weten komen over het behandelen van ernstige slaapproblemen (insomnie). In Nederland hebben 1,7 miljoen mensen last van insomnie.

Van kwaad tot erger

Slecht slapen doen we allemaal weleens. Je bent overdag misschien een beetje suf, maar dat is na een goede nachtrust vaak wel weer over. Dat is anders bij insomnie. Je komt dan vaak moeilijk in slaap, ligt ’s nachts wakker of wordt veel te vroeg wakker. Hierdoor heb je overdag ook last van klachten.

Dit is bij ongeveer 1 op de 10 mensen het geval. Ze kunnen de dagelijkse dingen niet goed doen omdat ze zo slecht slapen. Ook hebben ze daardoor problemen met gevoelens, zoals somberheid.

“Slapeloosheid is een erg onderschat probleem. Alleen met de hulp van duizenden goede en slechte slapers kunnen we het beter gaan begrijpen en behandelen.”

Prof. dr. Eus van Someren

Dat is vervelend voor de mensen zelf, maar eigenlijk ook voor het hele land. Het is voor mensen met insomnie moeilijker om hun werk goed te doen. Ook worden ze vaker ziek. Dat kost geld, tot wel 10 miljard euro per jaar. De problemen worden bovendien alleen maar erger. Als je last hebt van slapeloosheid wordt je:

  • sneller (ernstig) ziek
  • vaak nog zieker
  • minder snel beter
  • sneller opnieuw ziek

Wat helpt en wat niet?

Er zijn verschillende manieren om mensen met insomnie te helpen:

  • medicijnen
  • cognitieve gedragstherapie voor insomnie (CGTI)
  • behandelingen met licht en activiteiten
  • apps en andere trainingen

Deze vormen van hulp verschillen soms erg van elkaar. Medicijnen hebben bijvoorbeeld bijwerkingen en zijn verslavend. Ook kan je lichaam er na een tijdje aan wennen, waardoor de medicijnen minder goed gaan werken.

Bovendien lossen medicijnen de oorzaak van het slaapprobleem niet op. CGTI doet dit wel. Deze behandeling helpt bij een deel van de mensen met insomnie erg goed, bij anderen maar een beetje.

Het is vooral onduidelijk welke vorm van behandelen bij welke patiënt helpt. Of waarom een behandeling bij de ene persoon helpt en bij de andere niet. Dit willen de onderzoekers nu gaan ontdekken.

Waarom steunt de Hersenstichting dit onderzoek?

Als de onderzoekers meer weten over het behandelen van slaapproblemen, kunnen de behandelingen daarna verbeterd worden. Ook helpt dat om mensen sneller de juiste behandeling te kunnen aanbieden.

Een snelle behandeling is erg belangrijk. Als je lang last hebt van insomnie, wordt de kans groter dat je ook last krijgt van andere aandoeningen. Bijvoorbeeld depressie, of een angststoornis.

Dit onderzoek draagt bij aan de doelstelling van de Hersenstichting: minder sterfte en ziektelast door hersenaandoeningen. Daarom steunt de Hersenstichting het project met € 47.475.

Meer over het onderzoek

Hoe pakken ze dit aan?

Elke volwassene met slapeloosheid kan meedoen aan het onderzoek. Het onderzoek bestaat uit verschillende onderdelen:

Interview en vragenlijsten invullen: Zo wordt er van elke deelnemer een persoonlijk profiel gemaakt met informatie over dingen als het slapen, iemands leven en eigenschappen. Hieraan kunnen ook mensen meedoen die wel goed slapen. Dat levert informatie op van duizenden mensen, die weer op allerlei manieren met elkaar vergeleken kan worden.

Slaap meten: Op verschillende momenten houden deelnemers een online-slaapdagboek bij om te kijken hoe het slaapprobleem zich ontwikkelt.

CGTI: Tussen de eerste en de tweede meting krijgen deelnemers de CGTI-behandeling. Dit zijn interactieve lessen over slaap die ongeveer 30 minuten duren. De behandeling duurt 5 weken. De deelnemers kunnen aangeven wat wel of niet goed werkt en wat ze graag anders zouden willen zien.

Welke resultaten verwachten de onderzoekers?

De onderzoekers verwachten dat ze meer zullen leren over de behandeling CGTI. Vooral over bij wie de behandeling wel werkt en bij wie niet. Het gaat om de werking bij slapeloosheid, maar ook bij andere psychische klachten.

Hoe ver is het onderzoek?

Het onderzoek is in het voorjaar van 2021 begonnen.

Wat is de volgende stap?

De onderzoekers gaan alle informatie verzamelen en naast elkaar leggen. Zo krijgen ze een goed overzicht van wat in welke situatie bij welke patiënt helpt. In de toekomst kan dat helpen om nog betere behandelingen te maken. Ook kan het helpen om beter de best passende behandeling voor iemand te kiezen. In de toekomst helpt dat om CGTI en andere behandelingen beter te maken.

Meer weten?

Iedereen kan meehelpen aan dit onderzoek, zowel goede als slechte slapers. Je kunt meehelpen door de vragenlijsten in te vullen op www.slaapregister.nl.