Twee ton voor onderzoek naar frontotemporale dementie

Geplaatst op 16 september 2019

De Hersenstichting kent €200.000,- toe aan het onderzoek van dr. Wiep Scheper naar eiwitklontering in de hersenen bij frontotemporale dementie (FTD). Het doel van het onderzoek is om inzicht te krijgen over de natuurlijke afvalverwerking in de hersenen. Deze kennis kan gebruikt worden bij de ontwikkeling van medicatie.

Frontotemporale dementie (FTD) openbaart zich op relatief jonge leeftijd, namelijk tussen de 50 en 70 jaar. Bij mensen tot 65 jaar is FTD de meest voorkomende vorm van dementie na de ziekte van Alzheimer. Symptomen van deze hersenaandoening zijn heftige veranderingen in gedrag, taalvaardigheid en motoriek.

“Bij FTD sterven de hersencellen in de frontaalkwab af. Deze kwab speelt een belangrijke rol in ons gedrag, maar is ook betrokken bij taal en spraak,” zegt dr. Wiep Scheper, Teamleider Moleculaire Degeneratie, Klinische Genetica bij het VUmc.

Vooronderzoek voor medicijnontwikkeling
In de beginfase van FTD klontert tau-eiwit in de hersenen. Tegelijkertijd stijgt het aantal granuovacuolaire degeneratieve lichaampjes (GVB’s) in de hersenen. Uit eerder onderzoek kwam naar voren dat deze lichaampjes het afvalmateriaal uit een hersencel afbreken, waardoor het eenvoudig afgevoerd kan worden. In de huidige studie wordt onderzocht hoe de GVB’s ontstaan en wat hun rol is in de bescherming van de hersenen. “Onze verwachting is dat GVB’s ontstaan als stressreactie op het klonteren van het tau-eiwit”, zegt dr. Scheper. “Kennis over de werking van deze bijzondere structuren kan helpen bij toekomstig medicijnonderzoek.”

Coby van Nieuwkerk Fonds
Het onderzoek wordt gefinancierd vanuit het Coby van Nieuwkerk Fonds. Jacoba van Nieuwkerk was in Nederland de grondlegger van de geriatrie, het medisch specialisme voor de kwetsbare oudere patiënt in het ziekenhuis. Zij kreeg frontotemporale dementie en overleed hier aan in 2016. Ze nam de Hersenstichting in haar nalatenschap op omdat de ziekte te weinig werd onderzocht en het vaker in haar familie voorkomt.

In totaal is er vanuit het fonds €338.342 geïnvesteerd in twee projecten over de ziekte. Naast dit onderzoek, wordt er ook een online cursus ontwikkeld. Hiermee krijgen de partners van mensen met FTD hulpmiddelen om de zorg voor hun partner aan te kunnen, zodat de patiënt langer thuis kan blijven wonen.