Nieuw onderzoek: Een migraineaanval onderdrukken nog voordat deze begint

De Hersenstichting investeert € 378.000,- in een groot Medical Delta-onderzoek, waarbij wetenschappers van verschillende universiteiten met elkaar samenwerken. Doel van het onderzoek is om vroegtijdig kenmerken van een migraineaanval te herkennen en persoonlijke triggers voor zulke aanvallen op te sporen. De onderzoekers willen dit bereiken door mensen die regelmatig last hebben van migraine voor een langere periode thuis te volgen. Dit wordt onder andere gedaan met speciale ‘caps’ waarmee de gevoeligheid van de hersenen gemeten kan worden.

Onvoorspelbare hoofdpijnaanvallen

Migraine is een veelvoorkomende hersenaandoening met onvoorspelbare hoofdpijnaanvallen. Deze hebben grote persoonlijke en ook maatschappelijke gevolgen. De oorzaken van een migraineaanval zijn nog niet precies bekend. Wel weten we dat mensen met migraine overgevoelig zijn voor bepaalde prikkels, zoals vermoeidheid, stress of menstruatie. Vaak is het een combinatie van oorzaken die voor een migraineaanval zorgt.

Mensen met migraine zouden enorm geholpen zijn als ze beter weten welke persoonlijke triggers migraineaanvallen uitlokken. Ook helpt het om een migraineaanval op tijd te herkennen, zodat de gevolgen van een aanval verminderd kunnen worden.

Gelijktijdige meting

Op dit moment zijn er geen betrouwbare methoden die de gevoeligheid van de hersenen voor een naderende migraineaanval aangeven. Een migraineaanval wordt veroorzaakt door een persoonlijke combinatie van triggers en de gevoeligheid van de hersenen op dat moment. Alleen door beiden tegelijkertijd te meten, weet je of er een verhoogde kans op een migraineaanval is. De onderzoekers willen persoonlijke triggers van een migraineaanval in kaart brengen. Dit doen zij door een vernieuwend elektronisch hoofdpijndagboek (E-hoofdpijndagboek) te gebruiken. Hiermee wordt van elke deelnemer aan het onderzoek informatie verzameld over welke triggers een migraineaanval uitlokken.

Tegelijk meten de deelnemers thuis hun hersenactiviteit met behulp van zogenaamde ‘caps’, die zij gemakkelijk zelf op kunnen zetten. Op deze manier kunnen de onderzoekers ook naar de (veranderende) gevoeligheid van de hersenen in de periode vóór een migraineaanval kijken.

Eerste migraine-onderzoek met thuismonitoring

“Met dit onderzoek zijn wij de eersten die migrainepatiënten in hun thuisomgeving, waar ze hun natuurlijke triggers ondergaan, monitoren,” zegt prof. dr. Gisela Terwindt (LUMC), hoofdaanvrager van het onderzoeksproject. “Op deze manier krijgen we het beste beeld van de persoonlijke combinatie van triggers en de veranderende gevoeligheid van de hersenen in aanloop naar een aanval.”

“Binnen het project optimaliseren we de technologie om thuismetingen uit te voeren. We passen een recent ontwikkelde technologie met nieuwe caps toe, zodat migrainepatiënten de metingen thuis zelf kunnen uitvoeren,” zegt prof. dr. Arn van den Maagdenberg (LUMC), een van de onderzoeksleiders van het wetenschappelijke programma Medical NeuroDelta en mede-aanvrager van het project. “Daarvoor werken we onder andere samen met collega’s van de TU Delft en het bedrijf TMSi.”

Mede-aanvrager dr. Mark van de Ruit (TU Delft) legt uit: “Vanuit de TU Delft zullen we ons verder richten op het verbeteren van de huidige meet- en dataverwerkingsmethoden om de gevoeligheid van de hersenen betrouwbaar en efficiënt te kunnen bepalen.” Techbedrijf TMSi richt zich op het ontwikkelen van moderne oplossingen om hersenactiviteit te kunnen meten. “Voor een bedrijf als het onze is het belangrijk dat we met de specialisten nauw kunnen samenwerken,” zegt dr. Asker Bazen van TMSi. 

Meer controle door tijdige maatregelen

“Door informatie uit de hoofdpijn-app te combineren met metingen van hersenactiviteit, leidt dit onderzoek tot een eerste methode en eerste inzicht om migraineaanvallen te voorspellen. Uiteindelijk hopen we dat  mensen met migraine  meer controle over hun hoofdpijnaanvallen krijgen. Bijvoorbeeld door op dagen dat je hersenen gevoeliger zijn, tijdig maatregelen te nemen,” zegt Remco van Veen, manager Kennis en Innovatie bij de Hersenstichting.

Het onderzoeksproject, dat ‘Migraine@Home’ heet, draagt bij aan het wetenschappelijke programma Medical Neurodelta waarbinnen wetenschappers van het LUMC, TU Delft en Erasmus MC in Medical Delta verband nauw samenwerken.

Beeld: TMSi

Meedoen aan het onderzoek?

Dat kan! Als je geïnteresseerd bent in deelname aan dit onderzoek, kunt je je aanmelden via de website. Als je vragen hebt of meer wil weten, kun je contact opnemen met de onderzoekers door hen te mailen.