Minder ziekenhuis bezoeken en minder bijwerkingen voor mensen met MS

Een tussentijdse analyse naar een gepersonaliseerde behandeling van multiple sclerose (MS) levert veelbelovende resultaten op. Natalizumab (Tysabri) en ocrelizumab (Ocrevus) zijn krachtige middelen in de behandeling van de hersenaandoening MS. Deze effectieve maar dure medicijnen worden bij iedere patiënt volgens hetzelfde, standaard behandelschema toegediend, maar de vraag is of dat eigenlijk wel nodig is. Arts-onderzoeker Alyssa Toorop en haar collega’s van het MS Centrum Amsterdam (Amsterdam UMC) zoeken dat uit met steun van de Hersenstichting en Stichting MS Research.

Eerder onderzoek

‘Het standaard behandelschema is voor iedere patiënt hetzelfde en eigenlijk is dat gek, want biologisch gezien is iedere patiënt anders’, vertelt Toorop. In 2016 deden onderzoekers met steun van de Hersenstichting al onderzoek naar de dosering van natalizumab. Uit dat onderzoek bleek dat bij ruim 80 procent van de mensen met MS een behandeling met minder natalizumab-infusen even effectief is. In de vervolgstudie die in 2020 is gestart wordt onderzocht of het middel natalizumab minder vaak, dus met langere tussenpozen, kan worden toegediend met dezelfde werkzaamheid. Met als doel een gepersonaliseerd behandelings-traject om de kwaliteit van leven van mensen met MS te verbeteren.

Veelbelovende resultaten

Hoewel de studie nog wel even doorloopt, leveren tussentijdse analyses veelbelovende resultaten op. Toorop: ‘We zien dat de derde groep deelnemers met een lagere natalizumab-streefwaarde toekan met gemiddeld één dosis natalizumab per zes weken. Een derde van de patiënten uit deze groep redt het zelfs nog langer – tot wel negen weken – tot een nieuwe gift nodig is. In de andere groep met een hogere dal spiegel is het benodigde interval tussen de doseringen gemiddeld vijf weken. Tot nu toe vinden we geen verschil in de effectiviteit wat betreft het onderdrukken van de ziekteactiviteit tussen de groepen.

Op maat doseren van Natalizumab

Wanneer iemand met MS één keer in de acht weken medicatie krijgt toegediend, in plaats van één keer in de vier weken wordt de kans op bijwerkingen en complicaties verkleind. Het gebruik van natalizumab kent namelijk ook een keerzijde. Toorop licht toe: ‘Een groot nadeel is een ernstige aandoening van het centrale zenuwstelsel (PML). Deze complicatie is gelukkig heel zeldzaam, maar kan wel tot onherstelbare hersenschade leiden. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat de kans op deze ernstige bijwerking lager is bij een uitgestelde behandeling met natalizumab’. Daarnaast is MS een chronische hersenaandoening en dus loopt het aantal ziekenhuisbezoeken over de jaren flink op. Als patiënten minder vaak naar het ziekenhuis hoeven voor een behandeling, worden zij minder belast en vergroot hun kwaliteit van leven.

Voor de toekomst heeft Toorop grote plannen met de longitudinale data die verzameld is binnen NEXT-MS. ‘We hebben al wat voorlopige analyses uit kunnen voeren, maar ik ben vooral heel benieuwd naar de uitkomsten van uitgestelde dosering op de langere termijn’, zegt Toorop. ‘En dan denk ik niet alleen aan objectieve uitkomsten zoals ziekteactiviteit en kosten, maar ook aan de verschillende vragenlijsten die we tijdens de studie hebben afgenomen, zoals de beleving van de patiënt en de klachten die ze ervaren.’

————————————————————————————————————————–

De NEXT-MS studie is mede mogelijk gemaakt door de Hersenstichting en Stichting MS Research.

Dit nieuwsbericht is gebaseerd op een interview met Alyssa Toorop in de (betaalde) bijlage van Medisch Contact, een magazine voor medische professionals. Een link naar het complete artikel is beschikbaar op de website van MS Centrum Amsterdam.