5 vragen over slaapproblemen na een hersenaandoening

Het is vandaag, 19 maart, de internationale Dag van de Slaap! We stellen daarom vijf vragen aan klinisch neuropsycholoog Marthe Ford (Heliomare) en slaapexpert Koko Beers (Hersenstichting) over slaapproblemen na een hersenaandoening.

1. Welke slaapproblemen komen voor na een hersenaandoening?

Hoewel ook mensen zonder hersenaandoening slaapproblemen kunnen hebben, komt het veel vaker voor bij mensen met een hersenaandoening. We weten dat ongeveer de helft van de mensen met hersenletsel, zoals na een beroerte of ongeluk, een verstoorde slaap heeft. En van alle mensen met de ziekte van Parkinson heeft 70 tot 90% last van slaapproblemen.

Je kan bijvoorbeeld last hebben van slapeloosheid (vaak wakker worden, moeilijker in- en/of doorslapen), slaapapneu (een ademhalingsstoornis), rusteloze benen, verstoring van je dag-nachtritme of slaperigheid overdag. Kijk hier voor meer informatie over verschillende slaapstoornissen.

2. Hoe komt het dat mensen met een hersenaandoening vaak slecht slapen?

Je hersenen bepalen wanneer je slaapt of wakker bent. Ze zorgen ervoor dat je je ’s avonds slaperig voelt, in slaap valt en goed kunt doorslapen. Door een hersenaandoening werken je hersenen anders, waardoor je moeite kunt krijgen met slapen. Ook bepaalde klachten, zoals pijn, of medicijnen kunnen bijdragen aan een slechte nachtrust.

Podcastaflevering over vermoeidheid na een hersenaandoening

Tussen je oren is onze podcastserie over de onzichtbare gevolgen van een hersenaandoening. In de 5e aflevering is Aglaia Zedlitz te gast. Zij onderzoekt en behandelt vermoeidheid na een hersenaandoening. Ze legt uit wat de invloed is van chronische vermoeidheid op het leven en wat het verband is met andere klachten, zoals overprikkeling. Ook geeft ze tips voor patiënt en naasten.

Beluister de podcastapp in Spotify, Apple Podcasts of Google Podcasts. Wil je de podcast prikkelarm beluisteren? Klik hieronder op link.

Beluister de podcast prikkelarm

3. Wat zijn de gevolgen van slecht slapen voor mensen met een hersenaandoening?

Als je slecht slaapt, kun je allerlei klachten krijgen. Je bent moe, hebt een slechter humeur, voelt je angstig of hebt meer moeite om iets te onthouden of je te concentreren.

Slecht slapen kan er ook voor zorgen dat klachten die je al hebt, nog erger worden. Een serieus probleem dus, waar mensen met een hersenaandoening helaas nog niet altijd goed bij geholpen worden.

4. Welke behandelingen bestaan er voor slaapproblemen na een hersenaandoening?

Hoe je slaapproblemen het beste behandeld kunnen worden, hangt af van de diagnose. Een behandeling kan bijvoorbeeld bestaan uit hulpmiddelen en oefeningen, medicijnen of een cognitieve gedragstherapie.

Gelukkig is er steeds meer aandacht voor de behandeling van slaapproblemen na een hersenaandoening. Marthe Ford doet met subsidie van de Hersenstichting onderzoek naar cognitieve gedragstherapie bij niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Cognitieve gedragstherapie werkt erg goed bij slaapproblemen. Het blijkt een goede oplossing voor mensen die last hebben van slapeloosheid bij o.a. kanker, de ziekte van Parkinson, depressie en chronische pijn.

Ford en haar team verwachten dat dit ook goed werkt bij mensen met NAH. De behandeling bestaat uit een aantal online sessies, face-to-face sessies en het bijhouden van een online slaapdagboek. Deelnemers lijken beter te slapen en minder te last te hebben van hun klachten. Lees hier meer informatie over het onderzoek naar slapeloosheid bij NAH.

Kaartje | Vermoeidheid

Naar schatting krijgt meer dan de helft van de mensen met een hersenaandoening met vermoeidheid te maken. De impact van vermoeidheid op dagelijkse bezigheden zoals werk en hobby’s is groot. Niet alleen voor de patiënt,…

5. Tips: Wat moet je doen als je slecht slaapt?

Houd zoveel mogelijk regelmatige bedtijden aan. Probeer elke avond rond dezelfde tijd naar bed te gaan, en elke ochtend rond dezelfde tijd op te staan. Je hersenen houden van regelmaat.
Zorg voor voldoende daglicht overdag. Door veel daglicht in de ochtend kom je met meer energie de dag door. Doe ’s ochtends wanneer je wakker bent de gordijnen open en ga even lekker naar buiten voor een Ommetje. Dat is goed voor de biologische klok in je hersenen!
Pas op met middelen die je slaap verstoren. Koffie, energiedrankjes, alcohol, een zware maaltijd kort voor het slapen gaan. Ze verstoren allemaal je slaap. Pas op met cafeïne en alcohol en eet niet te veel net voor je gaat slapen. Dat zorgt voor de beste nachtrust.
Sluit je dag rustig af. Houd je avond rustig, zonder intensief sporten, ingewikkelde gesprekken of intensief beeldschermgebruik in de twee uur voor je gaat slapen. Sluit de dag af met zo min mogelijk prikkels, zodat je hersenen tot rust komen. Zo val je makkelijker in slaap.

Kijk hier voor meer tips over slaap.