HersenCoach

Wat gebeurt er bij stress in de hersenen en hoe zorg je voor voldoende ontspanning?

Stress heeft invloed op de werking van je hersenen. Allerlei gebieden in de hersenen werken samen bij spanning én ontspanning. Wanneer je stress ervaart, bijvoorbeeld door een conflict op je werk of een onoplettende fietser, ontstaat er een stressreactie. Tijdens deze reactie maken je hersenen stresshormonen aan, zoals adrenaline en cortisol. Door deze hormonen komt er energie vrij. Deze extra energie is nodig voor je spieren, je denkprestaties, zintuigen en reactievermogen. Hierdoor kun jij bijvoorbeeld net op tijd wegspringen voor die onoplettende fietser of een sprintje trekken naar de trein, zodat je op tijd bent voor dat belangrijke sollicitatiegesprek.

Wanneer de stressvolle situatie voorbij is, geven jouw hersenen (om precies te zijn de ‘hippocampus’) het signaal af dat het niet meer nodig is om stresshormonen aan te maken. Het aanmaken van adrenaline en cortisol wordt na dit signaal geremd, waardoor het stresssysteem weer tot rust komt en je lichaam weer kan ontspannen.

Stress is dus heel belangrijk en nuttig. Het zorgt voor energie, focus en prikkelt je lichaam en geest. Zolang je hersenen voldoende rust en ruimte krijgen om te herstellen, is er niks aan de hand. Gelukkig maar, want iedereen krijgt met stress te maken.

Wat is de invloed van langdurige stress op de hersenen?
We hebben tegenwoordig steeds vaker te maken met langdurige stress. We geven onze hersenen te weinig ontspanning, waardoor het stresssysteem in onze hersenen constant ‘aan’ staat. Je lichaam kan niet goed herstellen en je bent minder scherp, wordt sneller boos en slaapt slechter. Je kunt ook meer moeite krijgen met dingen onthouden of met nieuwe dingen leren.

Ook de voorste gebieden in de hersenen hebben onder stress te lijden. Dit zijn de gebieden die ingewikkelde denkfuncties aansturen, zoals aandacht, plannen en beslissen. Je kunt dan sneller afgeleid zijn en hebt eerder last van een slecht humeur. Daarnaast kun je ook last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn of hartkloppingen. 

Waarom is ontspanning goed voor je hersenen?
Lange tijd te veel stress of spanning, kan zorgen dat je er last van krijgt. Het is dan belangrijk dat je ontspant. Hoe je ontspant, verschilt per persoon. Je moet op zo’n moment doen wat voor jou werkt. Momenten van ontspanning geven je hersenen rust. Je hersenen krijgen hierdoor de tijd om te herstellen. Wanneer je dit goed doet, zit je beter in je vel, ervaar je meer energie en meer focus.

Vind een balans tussen spanning en ontspanning
Het is belangrijk dat je een goede balans vindt tussen spanning en ontspanning. Het is niet erg om activiteiten te doen die voor stress zorgen, als je daarna maar weer ontspant. Zorg er dus voor dat je na een stressvolle activiteit iets doet waar je van ontspant.