Tremor

Kenmerken van een tremor

Een tremor kan ontstaan bij kinderen en volwassen. Meestal beven je handen en armen. Maar het kan ook zijn dat andere delen van je lichaam beven. Zoals je hoofd of je stem.

Een tremor herken je vaak aan een paar van deze kenmerken:

• je handen, armen, of kaak trillen in rust
• je handen trillen als je een soeplepel gebruikt
• je hebt moeite met schrijven en tekenen
• je hebt moeite met dingen vasthouden en het bedienen van apparaten en machines
• je hebt trillende benen als je stilstaat
• je hebt een wankel gevoel en bent bang om te vallen

Het kan zijn dat je alleen trilt of beeft als je bepaalde spieren aanspant of beweegt. Maar je kunt ook alleen klachten hebben als je juist aan het uitrusten bent en een bepaald deel van je lijf een tijdje niet beweegt.

Diagnose van een tremor

Door een tremor ga je zo ernstig beven of trillen dat het moeilijker wordt om dagelijkse dingen te doen. Maar je kunt ook eerder last hebben van een wankel gevoel dan van trillen. Met deze klachten kom je vaak eerst bij de huisarts.

De huisarts kan je doorverwijzen naar een speciale arts in het ziekenhuis: een neuroloog. Om te bepalen of er sprake is van een tremor zal de neuroloog je lichaam onderzoeken en vragen naar je precieze klachten.

Er bestaan verschillende vormen van tremor. Meestal kan de neuroloog meteen beoordelen welk soort tremor je hebt. Maar soms is er extra onderzoek nodig. Zoals een bloedonderzoek, een scan van je hersenen of een spieronderzoek (polymyografie).

Oorzaken van een tremor

De oorzaak hangt af van welk soort tremor je hebt.

• De essentiële tremor is een snelle en fijne tremor. De oorzaak is vaak erfelijk bepaald.
• De intentietremor is een langzame, grove tremor. Hier heb je aan het einde van een beweging last van. Bijvoorbeeld als je de knop van de afstandsbediening indrukt. Deze tremor kan ontstaan als een bepaald deel van je hersenen beschadigd raakt: de kleine hersenen. Dit kan gebeuren door een beroerte of door MS.
• De rusttremor is een langzame, grove tremor die verschijnt als je ontspant. Deze tremor wordt vaak veroorzaakt door de ziekte van Parkinson.
• Een versterkt fysiologische tremor, is het trillen van de armen en handen tijdens activiteiten. Dit kan veroorzaakt worden door langdurige stress of vermoeidheid. Ook kan deze soort tremor veroorzaakt worden door het gebruik van bepaalde medicijnen, zoals inhalatiemedicijnen, lithium en anti-epileptica, of door een probleem met je schildklier.
• De flapping tremor is een grove, langzame tremor zonder een bepaald ritme. Hij verschijnt wanneer je je armen en handen uitsteekt. De tremor kan ontstaan door een beschadiging van je hersenen, een stofwisselingsziekte, of als je lever of nieren stoppen met werken.
• Door de orthostatische tremor kun je niet meer stevig staan. Het is een fijne tremor die je vaak niet goed ziet met het blote oog. De oorzaak is nog onbekend.

Behandeling van een tremor

Er zijn verschillende factoren waardoor je tijdelijk meer last kunt krijgen van een tremor. Zoals stress, angst, moeheid, stoppen met alcohol en het gebruik van cafeïne. Vaak hoeft een tremor dan ook niet te worden behandeld: het helpt namelijk al om deze dingen aan te pakken.

In bepaalde gevallen kan de tremor verminderen of verdwijnen door de oorzaak ervan te behandelen. Zo kan een intentietremor verdwijnen als de aandoening die de hersenen heeft beschadigd, wordt behandeld. En een flapping tremor, die is veroorzaakt omdat je lever of nieren niet meer werken, kan verdwijnen als deze organen het weer beter gaan doen.

Als je de ziekte van Parkinson hebt, dan kan de tremor verminderen door de medicijnen die je tegen deze ziekte krijgt. Zoals levodopa. Ook voor een essentiële tremor kun je medicijnen krijgen.

Een operatie van de hersenen, zoals Deep Brain Stimulation, is mogelijk bij sommige vormen van tremor. Zoals een ernstige essentiële tremor of een rusttremor die niet behandeld kan worden met medicijnen.

Gevolgen van een tremor

De ernst van de klachten verschilt per persoon. Zo kun je er af en toe last van hebben, bijvoorbeeld alleen als je een deel van je lichaam een tijdje niet bewogen hebt. Maar je kunt ook zo erg beven dat het een beperking wordt. Een essentiële tremor wordt meestal met de jaren erger. Een tremor kan verschillende gevolgen hebben:

• Thuis: door het beven kan het lastiger zijn om bijvoorbeeld te koken, eten, douchen en tandenpoetsen.
• Werk en school: Een tremor kan het lastiger maken om op de computer te werken.
• Vrije tijd: bij ernstige klachten kun je moeite krijgen met lopen, fietsen en autorijden. Ook kan het lastiger worden om hobby’s uit te oefenen.
• Sociale contacten: door de tremor kun je je onzeker gaan voelen. Om reacties van anderen uit de weg te gaan kan het zijn dat je soms liever thuis blijft. Als je vertelt waar jouw tremor vandaan komt, dan kan je omgeving het snappen en begrip tonen. Dat kan je helpen om meer naar buiten te gaan en te voorkomen dat je eenzaam of somber wordt.

De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van:

• dr. Marina A.J. de Koning-Tijssen, neuroloog, hoofd Expertise Centrum Bewegingsstoornissen UMCG te Groningen
• Madelein van der Stouwe, neuroloog, UMCG te Groningen

Laatste update: februari 2024