Kenmerken van PSP
PSP ontstaat meestal bij volwassenen tussen de 50 en 70 jaar. Door de ziekte krijg je last van een paar van deze kenmerken:
- trager bewegen
- stijve spieren
- moeite met het bewegen van je ogen
- moeite met praten en slikken
- problemen met je evenwicht
- problemen met denken
- problemen met je gedrag
PSP is een vorm van parkinsonisme. Dit betekent dat de klachten van PSP kunnen lijken op de ziekte van Parkinson, zonder dat het de ziekte van Parkinson is. PSP is dus een andere hersenaandoening dan parkinson en heeft daarom een ander verloop.
Diagnose van PSP
Door PSP kun je eerst moeite krijgen met het bewaren van je evenwicht. Hierdoor val je vaker. Maar het is ook mogelijk dat je eerst last krijgt van problemen met denken of onthouden. Met deze klachten kom je vaak eerst bij de huisarts.
De huisarts kan je doorverwijzen naar een speciale arts in het ziekenhuis, een neuroloog. De neuroloog zal eerst vragen stellen over je klachten en je lichaam onderzoeken. Zo kan deze arts beter bepalen of er sprake kan zijn van PSP.
Meestal maakt de neuroloog een MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging). Hiermee kan die je hersenen in beeld brengen en beter bepalen of PSP de oorzaak van je klachten kan zijn.
Een diagnose stellen kan lastig zijn, omdat PSP erg lijkt op andere hersenaandoeningen, zoals de ziekte van Parkinson. De diagnose PSP wordt met name gesteld op basis van hoe de klachten zich ontwikkelen over de tijd.
Oorzaken van PSP
Wetenschappers weten nog niet precies wat PSP veroorzaakt. In zeldzame gevallen blijkt de oorzaak erfelijk. Als er meer mensen met PSP in je familie zijn, dan kun je laten onderzoeken of de hersenaandoening erfelijk is. Dit is erfelijkheidsonderzoek.
Behandeling van PSP
Als je PSP hebt, dan kun je helaas niet meer beter worden. Wel kan een team van speciale zorgverleners helpen, zodat je minder last hebt van klachten en beter met PSP kunt leven.
Een fysiotherapeut kan je leren om makkelijker te bewegen en je evenwicht te beter te bewaren. Een ergotherapeut leert je om dagelijkse activiteiten zo lang mogelijk zelf te blijven doen. Een logopedist kan je helpen bij problemen met spreken en slikken.
Soms kunnen medicijnen voor de ziekte van Parkinson je ook helpen om wat beter te bewegen bij PSP.
Gevolgen van PSP
Als je PSP hebt, dan worden je klachten langzaam erger. Ook kan het zijn dat je korter leeft door de hersenaandoening.
PSP kan verschillende lichamelijke en geestelijke gevolgen hebben:
- Iets begrijpen: door PSP ga je langzamer denken. Daardoor begrijp je dingen vaak minder goed of minder snel.
- Jezelf verplaatsen: door de verschillende problemen met bewegen, kun je moeite krijgen met lopen en meedoen aan het verkeer. In een latere fase kan een rolstoel nodig zijn.
- Jezelf verzorgen: omdat je meer moeite krijgt met slikken, zien en bewegen, wordt het ook steeds lastiger om goed voor jezelf te zorgen. Uiteindelijk kun je hulp nodig hebben bij het wassen, eten en aankleden.
- Omgaan met anderen: door PSP krijg je moeite met praten. Ook kan je gedrag veranderen. Sociale activiteiten kunnen daardoor een uitdaging worden.
- Dagelijkse activiteiten: bij ernstige klachten kun je dagelijkse activiteiten vaak niet meer zelf doen. Je hebt dan hulp van een ander nodig.
- Meedoen aan de wereld: omdat de lichamelijke en geestelijke klachten steeds erger worden, wordt meedoen aan de wereld steeds lastiger.
De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van:
- Dr. Bart van de Warrenburg MSA, neuroloog, Radboudumc te Nijmegen
Laatste update: november 2023