Kenmerken van CBD
CBD ontstaat meestal bij volwassenen ouder dan 50 jaar. Door de hersenaandoening krijg je vaak last van een paar van deze kenmerken:
- stijve spieren (dystonie)
- geen controle over één arm of been
- je trilt en beweegt traag en schokkerig
- moeite met duidelijk praten en op woorden komen
- moeite met het bewegen van je gezicht en mond
- problemen met lopen en je evenwicht
- moeite met onthouden
CBD is een vorm van parkinsonisme. Dit betekent dat de klachten van CBD kunnen lijken op de ziekte van Parkinson, zonder dat het de ziekte van Parkinson is. CBD is dus een andere hersenaandoening dan parkinson en heeft daarom een ander verloop.
Diagnose van CBD
Als je CBD hebt, krijg je meestal eerst klachten aan één kant van je lichaam. Zo kan één helft van je lichaam stijver voelen. Of het kan bijvoorbeeld lijken alsof één arm of been vanuit zichzelf beweegt. Ook kunnen er problemen zijn met praten, onthouden en je gedrag.
Met deze klachten kom je vaak eerst bij de huisarts. De huisarts kan je doorverwijzen naar een speciale arts in het ziekenhuis: een neuroloog.
De neuroloog zal je lichaam onderzoeken en vragen stellen over je klachten. Soms kiest de neuroloog er ook voor om je bloed te onderzoeken of een scan van je hersenen te maken. De neuroloog stelt dan ook vast of CBD de oorzaak is van een Corticobasaal Syndroom (CBS). Vaak zal de neuroloog de hersenen in beeld willen brengen, bijvoorbeeld door middel van een MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging), een PET-scan of een SPECT-scan (Single Photon Emission Computed Tomography.
Oorzaken van CBD
Soms is de oorzaak erfelijk, maar in de meeste gevallen weten artsen niet wat CBD veroorzaakt.
Behandeling van CBD
Als je CBD hebt, kun je niet meer beter worden. Wel kan een team van speciale zorgverleners helpen, zodat je minder last hebt van klachten. En zodat je beter met CBD kunt leven.
Een fysiotherapeut kan je leren om makkelijker te bewegen en je evenwicht beter te bewaren. Een ergotherapeut leert je om dagelijkse activiteiten zo lang mogelijk zelf te blijven doen. En als je moeite hebt met praten en het vinden van de juiste woorden, dan kan een logopedist je helpen.
Als je arm of been stijf is, kan een arts je prikjes met botulinetoxine geven. Hierdoor kunnen je spieren zich een tijdje ontspannen.
Gevolgen van CBD
Als je CBD hebt, dan worden je klachten langzaam erger. Het verloop van deze hersenaandoening is voor iedereen anders.
CBD kan verschillende lichamelijke en geestelijke gevolgen hebben:
- Iets begrijpen: je kunt problemen krijgen met denken, onthouden en je aandacht ergens bijhouden. Ook kun je moeite hebben met rekenen en het begrijpen van taal
- Jezelf verplaatsen: door CBD krijg je last van stijve spieren. Je trilt en beweegt traag en schokkerig. Ook kan het voelen alsof één van je armen of benen uit zichzelf beweegt. Uiteindelijk kan een rolstoel nodig zijn.
- Jezelf verzorgen: door de verschillende problemen met bewegen, kan het bijvoorbeeld lastig worden om jezelf te wassen, scheren en aan te kleden. Ook kan het zijn dat je je eten minder goed proeft.
- Omgaan met anderen: het wordt vaak moeilijker om in hele zinnen te praten en de juiste woorden te vinden. Ook je gedrag kan veranderen.
- Dagelijkse activiteiten: door je klachten wordt het steeds lastiger om dagelijkse activiteiten te doen. Ook kun je minder zin hebben om plannen te maken en haal je minder plezier uit de dingen die je vroeger leuk vond.
- Meedoen aan de wereld: omdat de lichamelijke en geestelijke klachten steeds erger worden, wordt meedoen aan de wereld ook steeds lastiger.
De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van:
- Dr. Bart van de Warrenburg, neuroloog, Radboudumc te Nijmegen
Laatste update: november 2023