Sietske Sikkes vertelt over mentale uitdaging voor gezonde hersenen
Waarom is mentale uitdaging belangrijk voor de hersenen?
Je hersenen bestaan uit miljarden zenuwcellen die verbindingen met elkaar maken. Ze zijn steeds in verandering: er worden de hele tijd nieuwe verbindingen tussen hersencellen gemaakt en versterkt. Dit heet neuroplasticiteit. Hierdoor blijf je je steeds aanpassen aan je omgeving en blijf je nieuwe dingen leren.
Je brein is je hele leven lang neuroplastisch. Jonge hersenen zijn soepel en veranderen gemakkelijk. Daardoor leren kinderen zo snel. Maar ook in volwassen hersenen worden nog altijd nieuwe verbindingen gemaakt. Je moet daar alleen wel wat voor doen: je hersenen uitdagen. Door je hersenen uit te dagen, blijven ze soepel. Hoe meer uitdaging, hoe beter dat is voor je brein.
Cognitieve reserve
Mentale uitdaging zorgt dus voor nieuwe verbindingen in je hersenen. Dit zorgt voor meer cognitieve reserve. Wat betekent dat? Door de opbouw van cognitieve reserve kunnen je hersenen compenseren voor schade. Op deze manier kun je langer op hetzelfde niveau presteren. Het kan niet voorkomen dat je hersenen verouderen, maar het kan wel klachten die bij veroudering horen, zoals trager denken of problemen met onthouden, uitstellen.
Hoeveel cognitieve reserve je hebt, verschilt per persoon: de één heeft meer cognitieve reserve dan de ander. Als je mentaal actief blijft en je hersenen regelmatig uitdaagt, kun je je cognitieve reserve groter maken. Ook op de korte termijn is mentale uitdaging goed voor je hersenen. Het draagt namelijk bij aan je zelfvertrouwen. Door activiteiten te ondernemen die je hersenen fit houden, bewijs je dat je in staat bent nieuwe dingen aan te leren. En daar ben je nooit te oud voor. Mentale uitdaging draagt op alle leeftijden bij aan gezonde hersenen!
Cognitieve reserve zorgt ervoor dat je langer op hetzelfde niveau kunt presteren. Op latere leeftijd kan het aandoeningen en klachten die bij veroudering horen, uitstellen of vertragen.
Tips voor meer mentale uitdaging
Jezelf uitdagen kan op verschillende manieren. Het maakt niet uit hoe je je hersenen uitdaagt, zolang het maar een uitdaging is waar je plezier aan beleeft. Maak je niet druk als het niet meteen lukt of als je niet direct merkt dat mentale uitdaging werkt. Je inspanningen hebben invloed op de gezondheid van je hersenen, maar dit merk je vaak pas op de lange termijn.
Bij het uitdagen van je hersenen is het belangrijk dat je af een toe het automatisme doorbreekt en dingen doet die helemaal nieuw voor je zijn. Doe bijvoorbeeld eens een andere puzzel dan je gewend bent, loop een ander rondje, of leer een nieuw muziekinstrument bespelen. Door eens iets anders te doen dan dat je gewend bent, zorg je dat je hersenen nieuwe verbindingen aanmaken. En wordt de nieuwe activiteit weer een automatisme? Doorbreek de gewoonte dan opnieuw. Blijf op zoek naar uitdagingen en zorg voor afwisseling.
-
Wil je klein beginnen?
- Loop eens een ander ommetje dan je gewend bent. Ga op ontdekking in je eigen wijk. Je hersenen extra prikkelen? Vraag dan iemand om met je mee te gaan.
- Poets je tanden eens met de andere hand dan je gewend bent.
-
Mag het voor jou wel wat uitdagender?
- Schrijf je dan in voor de HersenCoach. Hier leer je meer over de hersenen en hoe je ze zo fit mogelijk houdt. Bekende wetenschappers, zoals Erik Scherder, vertellen je alles over onderwerpen als beweging, slaap en ontspanning.
- Neem een abonnement op de krant. Of als je die al hebt, verander van krant. Zo lees je wat er speelt in de wereld, verander je misschien je mening over belangrijke zaken en blijf je goed op de hoogte van het nieuws. Dat is elke dag anders.
- Bij Oud Geleerd Jong Gedaan kun je colleges volgen over allerlei onderwerpen, van kunstgeschiedenis tot rechten. Ook de Universiteit van Nederland biedt leuke colleges aan van bekende wetenschappers.
- Schrijf je in bij Klup. Via deze app kun je deelnemen aan allerlei (nieuwe) activiteiten, zoals zeilen, naar de bioscoop of het museum. Je ontmoet zo ook nog eens nieuwe mensen.
-
Ga je voor een grotere uitdaging?
- Volg een cursus bij jou in de buurt. Dit kan van alles zijn. Een fotografiecursus, schildercursus, of een nieuwe sport.
- Hou je van reizen? Leer een nieuwe taal, zoals Italiaans of Spaans, zodat je bij je volgende vakantie de taal spreekt. Je hersenen nog meer uitdagen? Ga voor een echt vreemde taal zoals Chinees. Er bestaan allerlei apps waarmee je de taal zelf kunt leren, zoals Duolingo.
- Leer een instrument spelen, zoals gitaar, ukelele of piano. Je kunt op les, of je kunt het jezelf aanleren. Op internet vind je allerlei instructies en filmpjes.
Wil je klein beginnen?
- Loop eens een ander ommetje dan je gewend bent. Ga op ontdekking in je eigen wijk. Je hersenen extra prikkelen? Vraag dan iemand om met je mee te gaan.
- Poets je tanden eens met de andere hand dan je gewend bent.
Mag het voor jou wel wat uitdagender?
- Schrijf je dan in voor de HersenCoach. Hier leer je meer over de hersenen en hoe je ze zo fit mogelijk houdt. Bekende wetenschappers, zoals Erik Scherder, vertellen je alles over onderwerpen als beweging, slaap en ontspanning.
- Neem een abonnement op de krant. Of als je die al hebt, verander van krant. Zo lees je wat er speelt in de wereld, verander je misschien je mening over belangrijke zaken en blijf je goed op de hoogte van het nieuws. Dat is elke dag anders.
- Bij Oud Geleerd Jong Gedaan kun je colleges volgen over allerlei onderwerpen, van kunstgeschiedenis tot rechten. Ook de Universiteit van Nederland biedt leuke colleges aan van bekende wetenschappers.
- Schrijf je in bij Klup. Via deze app kun je deelnemen aan allerlei (nieuwe) activiteiten, zoals zeilen, naar de bioscoop of het museum. Je ontmoet zo ook nog eens nieuwe mensen.
Ga je voor een grotere uitdaging?
- Volg een cursus bij jou in de buurt. Dit kan van alles zijn. Een fotografiecursus, schildercursus, of een nieuwe sport.
- Hou je van reizen? Leer een nieuwe taal, zoals Italiaans of Spaans, zodat je bij je volgende vakantie de taal spreekt. Je hersenen nog meer uitdagen? Ga voor een echt vreemde taal zoals Chinees. Er bestaan allerlei apps waarmee je de taal zelf kunt leren, zoals Duolingo.
- Leer een instrument spelen, zoals gitaar, ukelele of piano. Je kunt op les, of je kunt het jezelf aanleren. Op internet vind je allerlei instructies en filmpjes.
Meer tips over mentale uitdaging ontvangen?
Vind je de informatie nuttig en wil je meer weten over mentale uitdaging? Meld je dan aan voor de maandelijkse nieuwsbrief van de Hersenstichting. Je komt dan ook te weten over wat je nog meer kunt doen om je hersenen gezond te houden.
Wist jij dit over de hersenen?
25
86 miljard
hersencellen heeft de gemiddelde mens
100%
Daag jezelf uit met hulp van de Hersenstichting
- Bestel ons puzzelboekje ‘Hersenkrakers’
- Test je kennis met de hersenquiz
- Speel de HersenSpelletjes hieronder
De HersenStichting en mentale uitdaging
Voorkomen is beter dan genezen. Dat geldt zeker voor hersenaandoeningen, want voor de meeste aandoeningen zijn er nog geen genezende behandelingen. Hersenweefsel kan namelijk nog steeds niet hersteld worden als het eenmaal beschadigd is.
Een gezonde leefstijl kan het risico op hersenaandoeningen verkleinen en de gevolgen van veroudering uitstellen. Daarom zet de Hersenstichting zich de komende jaren nóg meer in om het gedrag rondom mentale uitdaging te verbeteren.
We geven voorlichting en financieren en realiseren onderzoeken en projecten. Enkele voorbeelden:
Meer weten over hoe je je hersenen gezond houdt?
Vond je de informatie over mentale uitdaging nuttig en wil je meer weten over hoe je je hersenen gezond houdt? Meld je dan aan voor de maandelijkse nieuwsbrief van de Hersenstichting.