Transcraniële Direct Current Stimulatie (tDCS) is een techniek die activiteit in je hersenen kan veranderen. Het is een experimentele behandeling. Dat betekent dat de behandeling nog getest wordt. Alleen als een standaard behandeling niet of niet genoeg werkt, kun je misschien tDCS krijgen.
Wat is tDCS?
Transcraniële Direct Current Stimulatie (tDCS) is een techniek die activiteit in je hersenen kan veranderen. Dit gebeurt met een speciaal apparaat en met hulp van gelijkstroom. Gelijkstroom is elektrische stroom waarbij de elektronen in 1 richting door de koperdraad bewegen.
Met het tDCS-apparaat ontstaat er een elektrisch veld. Dit veld maakt bepaalde delen van je hersenen meer of juist minder actief. Hierdoor kun je minder last hebben van klachten.
TDCS werkt niet bij iedereen. Of de behandeling werkt, hangt af van veel verschillende dingen, zoals welke aandoening en klachten je hebt. Maar bijvoorbeeld ook hoe oud je bent, welke medicijnen je gebruikt en hoe gezond je hersenen zijn.
Wetenschappers doen nog volop onderzoek naar tDCS. TDCS is een experimentele behandeling. Dat betekent dat de behandeling nog getest wordt. Daarom wordt tDCS nog niet overal als behandeling gegeven. Alleen als een standaard behandeling niet of niet genoeg werkt, kun je misschien tDCS krijgen.
Hersenaandoeningen waarbij tDCS wordt gebruikt
TDCS kan helpen bij een beroerte. Bijvoorbeeld als je door een beroerte last hebt van blijvende afasie.
TDCS helpt mogelijk ook bij hersenaandoeningen en klachten als:
Wetenschappers moeten nog veel onderzoek doen naar tDCS. Zij weten daarom nog niet zeker hoe goed tDCS werkt tegen deze aandoeningen en klachten.
Wie kan geen tDCS krijgen?
Je kunt geen tDCS krijgen als je epilepsie hebt. Of als je een depressie hebt die een arts goed kan behandelen op een andere manier.
TDCS is ook niet mogelijk als je een pacemaker of neurostimulator hebt. Of als er iets van metaal in je hoofd of rond je nek zit. Zoals een cochleair implantaat.
Ook kun je geen tDCS krijgen bij een huidziekte op je hoofd, zoals eczeem. Of als je hoofdhuid beschadigd is.
Hoe werkt tDCS?
Bij tDCS plaatst de behandelaar twee elektroden op je hoofd. De elektroden zijn gemaakt van rubber en zitten in een sponsje. Elke elektrode is met een draad verbonden aan het tDCS-apparaat.
Het tDCS-apparaat laat een kleine elektrische stroom tussen de elektroden lopen. Daardoor ontstaat er onder de elektroden een elektrisch veld. Dit veld kan de activiteit van de hersenen veranderen.
De richting van de stroom bepaalt of cellen in je hersenen actiever of juist minder actief worden. Ook kunnen bepaalde cellen sneller of juist langzamer reageren dan andere hersencellen.
De behandelaar is getraind in het geven van tDCS. Diegene weet hoe je de stroom op de goede manier moet geven, zodat de juiste delen van je hersenen kunnen worden geprikkeld.
Door de stroom kan je huid onder de elektroden gaan tintelen. Of je kunt daar een branderig gevoel krijgen. Meestal heb je hier maar kort last van. Er is geen bewijs dat tDCS slecht of gevaarlijk voor de hersenen is.
Waaruit bestaat de behandeling?
Eén behandeling duurt ongeveer 20 minuten. Tijdens de behandeling blijf je de hele tijd wakker. Je gaat dus niet onder narcose.
De voorbereiding en behandeling bestaan uit een paar delen:
-
1. Gesprek met arts
Eerst praat je met de arts die je behandelt. Die kijkt of tDCS een passende behandeling voor je kan zijn. Meestal gebeurt dit als standaard behandelingen voor je klachten niet of genoeg helpen.
Als de arts bepaalt dat tDCS bij je past, dan kun je op een andere dag de behandeling krijgen. De behandeling gebeurt meestal in het ziekenhuis.
-
2. Elektroden plaatsen
Je gaat zitten op een comfortabele stoel. De behandelaar maakt de sponsjes vochtig en brengt op 1 kant een speciale gel aan. De rubberen elektroden worden dan in de sponsjes geplaatst.
Daarna plaatst de behandelaar de 2 elektroden op je hoofd. Om te zorgen dat de elektroden blijven zitten, krijg je ook een rubberen band of een speciaal kapje op je hoofd. Soms gebruikt de behandelaar een speciale pasta om de elektroden op je hoofd te bevestigen.
-
3. De behandeling
Daarna begint de behandeling. Het tDCS-apparaat maakt een elektrisch veld. Dit gebeurt via de stroom die loopt tussen de 2 elektroden op je hoofd.
-
4. Na de behandeling
Wanneer de behandeling voorbij is, kun je gewoon naar huis en je dagelijkse dingen doen. In de periode dat je je behandelingen krijgt, praat je regelmatig met je behandelaar. Samen bespreek je hoe de behandeling gaat en wat je ervan merkt.
Eerst praat je met de arts die je behandelt. Die kijkt of tDCS een passende behandeling voor je kan zijn. Meestal gebeurt dit als standaard behandelingen voor je klachten niet of genoeg helpen.
Als de arts bepaalt dat tDCS bij je past, dan kun je op een andere dag de behandeling krijgen. De behandeling gebeurt meestal in het ziekenhuis.
Je gaat zitten op een comfortabele stoel. De behandelaar maakt de sponsjes vochtig en brengt op 1 kant een speciale gel aan. De rubberen elektroden worden dan in de sponsjes geplaatst.
Daarna plaatst de behandelaar de 2 elektroden op je hoofd. Om te zorgen dat de elektroden blijven zitten, krijg je ook een rubberen band of een speciaal kapje op je hoofd. Soms gebruikt de behandelaar een speciale pasta om de elektroden op je hoofd te bevestigen.
Daarna begint de behandeling. Het tDCS-apparaat maakt een elektrisch veld. Dit gebeurt via de stroom die loopt tussen de 2 elektroden op je hoofd.
Wanneer de behandeling voorbij is, kun je gewoon naar huis en je dagelijkse dingen doen. In de periode dat je je behandelingen krijgt, praat je regelmatig met je behandelaar. Samen bespreek je hoe de behandeling gaat en wat je ervan merkt.
Resultaten van tDCS
Het is nog onbekend hoe goed tDCS precies werkt. Onderzoeken die tot nu toe gedaan zijn, lijken positief. Maar wetenschappers moeten hier nog veel extra onderzoek naar doen.
Risico’s van tDCS
TDCS is veilig en heeft weinig risico’s. Als je medicijnen gebruikt, dan hoef je daar meestal niet mee te stoppen. Je arts bespreekt dit met je.
De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van:
- Prof. dr. Dennis J.L.G. Schutter, Hoogleraar Psychologische Functieleer, Universiteit Utrecht
Laatste update: november 2024