Kenmerken van Korsakov

Mensen met korsakov krijgen ernstige geheugenproblemen. Het wordt moeilijker om dingen te onthouden die pas gebeurd zijn. Ook oude herinneringen kan je vergeten.

Door de geheugenproblemen kan iemand met korsakov herinneringen door elkaar halen of verwarren in tijd of plaats. Dit heeft iemand dan meestal niet door. Je kunt bijvoorbeeld denken dat je een belangrijke werkafspraak hebt, terwijl je al jaren niet meer werkt.

De klachten van Korsakov kunnen lijken op de klachten van dementie. Naast geheugenproblemen kan iemand met het syndroom van Korsakov last krijgen van andere klachten zoals:

Diagnose van Korsakov

Mensen met Korsakov merken zelf vaak niet zo goed dat ze Korsakov hebben. Meestal merkt de omgeving dat iemand veel dingen vergeet of dingen vertelt die niet kloppen. Misschien heeft iemand met deze klachten het syndroom van Korsakov.

De meeste die Korsakov krijgen, hebben eerst de ziekte van Wernicke. Dit is een vroege fase van Korsakov. Iemand met de ziekte van Wernicke is vaak in de war en heeft moeite met lopen. Ook kunnen de spieren van de ogen verlamd zijn.

Met deze klachten komt iemand vaak in het ziekenhuis terecht. Daar zullen speciale zorgverleners, zoals een neuropsycholoog of een neuroloog, vragen stellen over de situatie en klachten. Zij onderzoeken bijvoorbeeld de geheugenproblemen.

Omdat mensen met Korsakov of de ziekte van Wernicke soms buiten beeld blijven bij hulpverleners, kan het lang duren voordat een arts de diagnose stelt.

Oorzaken van Korsakov

Voor lange tijd slechte voeding eten, kan ertoe leiden dat je veel te weinig vitamine B1 binnenkrijgt. Mensen hebben vitamine B1 nodig om hun hart, zenuwen en hersenen gezond te houden. Als je voor lange tijd te weinig vitamine B1 binnenkrijgt, kunnen de hersenen beschadigd raken en kan de ziekte van Wernicke, en daarna het syndroom van Korsakov, ontstaan.

Te weinig vitamine B1 binnenkrijgen komt meestal voor bij mensen met een ernstige alcoholverslaving. Mensen met een alcoholverslaving hebben bijvoorbeeld weinig trek in ander eten. Maar Korsakov kan ook andere oorzaken hebben. Het kan zich ook ontwikkelen bij mensen met anorexia nervosa, mensen die veel overgeven als ze zwanger zijn, of door een andere aandoening.

Behandeling van Korsakov

Als de hoeveelheid vitamine B1 in ons lichaam voor lange tijd te laag is, kan de ziekte van Wernicke ontstaan. Dit is een vroege fase van Korsakov die erg gevaarlijk kan zijn.

Als je de ziekte van Wernicke hebt en de arts je snel en goed behandelt, kan worden voorkomen dat je het syndroom van Korsakov krijgt. De behandeling bestaat uit goede voeding en prikjes met vitamine B1.

Als je eenmaal Korsakov hebt, kun je niet meer beter worden. Als je niet meer goed voor jezelf kan zorgen, dan kan het nodig zijn om in een speciale kliniek te verblijven. Hier word je geholpen en krijg je prikjes met vitamine B1. Een team van speciale therapeuten, zoals psychologen en psychiaters helpt je om dagelijkse dingen zoveel mogelijk zelf te doen. Ook word je geholpen om geen alcohol meer te drinken.

Gevolgen van Korsakov

Mensen met korsakov hebben zelf vaak niet goed door dat ze dit hebben. De aandoening ontstaat meestal plotseling, maar soms heb je eerst al langere tijd problemen met je geheugen.

De klachten hangen af van hoe lang de hoeveelheid vitamine B1 in je lichaam te laag is. Als je niet stopt met alcohol drinken en slecht blijft eten, dan kom je te overlijden.

Korsakov heeft verschillende gevolgen:

  • Iets begrijpen: je kan minder goed nieuwe informatie onthouden. Ook weet je minder goed de tijd en plaats.
  • Jezelf verplaatsen: je hebt moeite met het herkennen van plekken en mensen. Hierdoor kan je makkelijker verdwalen.
  • Jezelf verzorgen: je hebt vaak moeite om voor jezelf te zorgen. Meestal is dagelijkse hulp van een zorgverlener nodig.
  • Omgaan met anderen: je hebt soms nog maar weinig contact met familie en vrienden. Korsakov kan invloed hebben op je gedrag en zorgen dat je bijvoorbeeld agressief wordt of geen zin meer hebt om dingen te doen.
  • Dagelijkse activiteiten: je hebt als je Korsakov hebt veel hulp nodig bij je dagelijkse activiteiten. Je kan minder dingen zelf.
  • Meedoen aan de wereld: de dingen doen die je deed, worden steeds moeilijker. Je hebt vaak hulp nodig van anderen om voor jezelf te zorgen en om je dagelijkse activiteiten te kunnen doen.

De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van:

  • Prof. dr. Roy Kessels, klinisch neuropsycholoog, Korsakovcentrum, Vincent van Gogh voor GGZ, Venray

Laatste update: januari 2024