Bij electroconvulsietherapie (ECT) worden je hersenen behandeld met kleine stroomstootjes. De behandeling wordt daarom soms ook wel electroshocktherapie genoemd. Dat klinkt gevaarlijk maar is het niet. ECT is een veilige behandeling die vaak heel goed werkt.
Tijdens de behandeling ben je onder verdoving (narcose) en worden er kleine stroomstootjes aan de hersenen gegeven. Dat gebeurt via elektroden die op het hoofd geplakt zijn.
Wat is ECT?
Bij electroconvulsietherapie (ECT) worden je hersenen behandeld met kleine stroomstootjes. De behandeling wordt daarom soms ook wel electroshocktherapie genoemd. Dat klinkt gevaarlijk maar is het niet. ECT is een veilige behandeling die vaak heel goed werkt.
Tijdens de behandeling ben je onder verdoving (narcose) en worden er kleine stroomstootjes aan de hersenen gegeven. Dat gebeurt via elektroden die op het hoofd geplakt zijn.
Wanneer krijg je ECT?
Een psychiater kan ECT voorschrijven bij hersenaandoeningen waarbij je stemming erg wisselt. Dat kan bijvoorbeeld bij een ernstige depressie als medicijnen niet helpen. Ook bij andere hersenaandoeningen wordt ECT soms toegepast, zoals katatonie en schizofrenie.
In sommige gevallen wordt er al gelijk voor ECT gekozen. Dat gebeurt alleen bij mensen met zeer ernstige depressies, of waanideeën. Ook bij mensen die niet willen eten of drinken kan ECT soms de eerste keuze voor een behandeling zijn.
Hoe werkt ECT?
Bij ECT wordt er met stroomstootjes een reactie in de hersenen opgewekt. Bij deze reactie gebeurt er in de hersenen iets dat lijkt op een epileptische aanval.
Het is niet helemaal duidelijk wat er precies gebeurt en waarom dit zo goed werkt. Het lijkt erop dat ECT ervoor zorgt dat bepaalde stoffen in de hersenen weer beter in evenwicht zijn. Bij veel mensen met depressieve klachten zijn deze stoffen juist niet in evenwicht.
ECT is meestal een traject van een paar weken, waarbij je twee keer per week in het ziekenhuis behandeld wordt.
ECT in het ziekenhuis
Voor een ECT-behandeling ga je naar het ziekenhuis. Daar wordt je goed begeleid door verschillende zorgprofessionals. Bijvoorbeeld iemand die voor de verdoving zorgt en iemand die tijdens de behandeling in de gaten houdt of alles goed gaat.
Samen met de arts en een psychiater wordt uitgebreid besproken wat de behandeling inhoudt. Zo weet je precies wat je kunt verwachten. Je moet ook altijd schriftelijk toestemming geven voor een ECT-behandeling. Als je dat zelf niet kunt, moet iemand dat doen die daar namens jou wettelijk toestemming voor heeft. Dat kan bijvoorbeeld je partner, een van je ouders, of een broer of zus zijn.
Voorbereiding op de behandeling
Het is belangrijk dat je voor de behandeling niet eet, drinkt of rookt. Hoelang van tevoren dat precies is, overleg je met de arts. Ook is het belangrijk dat je geen sieraden, piercings of kunstgebit draagt. Je kunt meestal wel gewone kleren dragen, of je krijgt een operatiehemd aan van het ziekenhuis.
Daarna wordt er een infuus aangebracht. Ook krijg je plakkertjes op je hoofd en lichaam. Die worden gebruikt om je hersenen en hart goed in de gaten te houden tijdens de ECT-behandeling.
Tijdens de behandeling
De behandeling zelf duurt ongeveer 15 minuten. Je arts en een psychiater zijn hierbij aanwezig. Een anesthesioloog geeft je via het infuus een middel waardoor je in slaap valt.
Ook krijg je via het infuus een spierverslapper. Dat is een middel waardoor je spieren niet meer reageren op signalen uit de hersenen. Door de epileptische reactie kunnen lichaamsdelen namelijk gaan bewegen. Dat kan gevaarlijk zijn. De spierverslapper helpt om dit te voorkomen.
Vlak nadat de behandeling klaar is, wordt je alweer een beetje wakker. Je wordt dan naar een uitslaapkamer gebracht. Daar kun je rustig wakker worden.
Na de behandeling
Van de behandeling zelf voel je niets. Wel kun je last hebben van bijwerkingen als je wakker bent. Sommige mensen zijn even wat vergeetachtig, of hebben moeite met concentreren. Dit duurt vaak maar even en is niet gevaarlijk.
Door de narcose kun je last hebben van misselijkheid, hoofdpijn of spierpijn. Dit gaat vanzelf weer over en is niet gevaarlijk.
Door de narcose en behandeling met stroomstootjes heb je soms moeite met concentreren. Daarom mag je tijdens de looptijd van het hele traject niet autorijden. Ook na de laatste behandeling mag je vaak een paar maanden niet autorijden. Je arts kan je hier meer over vertellen.
Resultaten van ECT
Een ECT-traject duurt gemiddeld 5 tot 10 weken. Elke week krijg je twee keer een behandeling. Bij het grootste deel van de mensen heeft ECT een positief effect op de klachten. Vaak merk je na een paar behandelingen al dat de klachten minder worden.
Na de behandeling krijg je meestal medicijnen. Die zijn bedoeld om te voorkomen dat de klachten weer terugkomen. Andere behandelingen zoals gedragstherapie kunnen daar ook bij helpen. De arts bespreekt wat in jouw situatie het beste vervolgplan is.
De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van:
- Prof. dr. mr. Christiaan H. Vinkers, psychiater, Amsterdam UMC en GGZ inGeest
- Dr. Eric van Exel, psychiater, GGZ inGeest en Amsterdam UMC
Laatste update: juli 2024