Kenmerken van MSA
De klachten van MSA kunnen verschillen. De klachten ontstaan meestal bij volwassenen tussen de 50 en 60 jaar, maar het kan ook eerder of later zijn. Er zijn twee soorten MSA: MSA-p en MSA-c.
Als je MSA-p hebt, dan heb je meestal last van een paar van deze kenmerken:
- je trilt en beweegt traag en schokkerig
- stijve spieren (dystonie)
- moeite met je lichaam rechtop houden
- problemen met ademhalen
- lage bloeddruk als je opstaat
- moeite met plas ophouden
- koude, paarse handen
Bij MSA-c krijg je meestal te maken met een aantal van deze klachten:
- problemen met je evenwicht
- moeite met soepel bewegen
- problemen met ademhalen
- lage bloeddruk als je opstaat
- problemen met praten
- koude, paarse handen
MSA is een vorm van parkinsonisme. Dit betekent dat de klachten van MSA (en vooral de MSA-p vorm) kunnen lijken op de ziekte van Parkinson, zonder dat het de ziekte van Parkinson is. MSA is dus een andere hersenaandoening dan parkinson en heeft daarom een ander verloop.
Diagnose van MSA
In het begin kan MSA zorgen voor moeite met bewegen. Maar het kan ook zijn dat je problemen krijgt met je plas ophouden. Of dat je bloeddruk soms zo laag is dat je flauwvalt als je opstaat uit bed of uit een stoel. Met deze klachten kom je vaak eerst bij de huisarts.
De huisarts kan je doorverwijzen naar een speciale arts in het ziekenhuis, een neuroloog. De neuroloog zal de klachten goed in kaart brengen en een lichamelijk onderzoek doen.
Vaak zal de neuroloog vervolgens de hersenen in beeld willen brengen, bijvoorbeeld door middel van een MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging), een PET-scan of een SPECT-scan (Single Photon Emission Computed Tomography). In het begin van MSA laten deze scans alleen niet altijd zien dat er iets mis is in je hersenen.
Een definitieve diagnose MSA kan alleen worden vastgesteld door je hersenweefsel te onderzoeken. Dit is niet mogelijk bij iemand die nog leeft. Daarom kan de neuroloog alleen een waarschijnlijke diagnose stellen.
Oorzaken van MSA
Wetenschappers weten nog niet precies wat MSA veroorzaakt.
Behandeling van MSA
Als je MSA hebt, dan kun je niet meer beter worden. Wel kan een team van speciale zorgverleners je helpen om er beter mee te leren leven.
Als je MSA-p hebt, kan je arts er soms voor kiezen om je te behandelen met medicijnen tegen de ziekte van Parkinson. Voor een te lage bloeddruk kun je medicijnen krijgen die je bloeddruk verhogen. Ook zijn er bepaalde medicijnen die kunnen helpen als je moeite hebt met je plas ophouden.
Als je problemen hebt met praten, dan kan een logopedist je helpen. En als het lastig is om te bewegen, dan kan een fysiotherapeut je leren om makkelijker te bewegen en je evenwicht te bewaren.
Bij problemen met slapen, zoals slaapapneu, kan een CPAP-masker zorgen dat je makkelijker blijft ademen tijdens je slaap.
Gevolgen van MSA
MSA is een ernstige hersenaandoening die steeds meer klachten veroorzaakt. Uiteindelijk kom je eraan te overlijden. De meeste patiënten overlijden binnen 10 jaar na de diagnose.
MSA kan verschillende lichamelijke en geestelijke gevolgen hebben:
- Iets begrijpen: MSA zorgt meestal niet voor veel problemen met denken en onthouden. Daardoor blijf je gewoon goed begrijpen wat je hoort, ziet en leest.
- Jezelf verplaatsen: je kunt stijve spieren krijgen en verschillende problemen met bewegen en je evenwicht. Hierdoor kan een rolstoel nodig zijn.
- Jezelf verzorgen: door problemen met bewegen, slikken, zien en plassen kan het steeds lastiger worden om goed voor jezelf te zorgen.
- Omgaan met anderen: de ziekte kan ernstige problemen met praten veroorzaken. Dit maakt het moeilijker om gesprekken te voeren.
- Dagelijkse activiteiten: door de verschillende klachten wordt het steeds lastiger om dagelijkse activiteiten te doen. Ook kun je moeite hebben met slapen en daardoor overdag minder energie hebben.
- Meedoen aan de wereld: omdat de klachten steeds erger worden, wordt meedoen aan de wereld een steeds grotere uitdaging.
De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van:
- Dr. Bart van de Warrenburg, neuroloog, Radboudumc te Nijmegen
Laatste update: november 2023