Kenmerken van OPS
De klachten bij OPS kunnen erg verschillen. De aandoening wordt na verloop van tijd erger, waarbij de klachten ook veranderen. In de verschillende fases kun je last hebben van klachten als:
- je bent moe
- je hebt vaak hoofdpijn
- je bent snel boos
- je stemming wisselt
- je voelt je somber
- je hebt problemen met je geheugen
- je hebt problemen met leren en nadenken
Diagnose van OPS
Als je OPS hebt, merk je dat vaak eerst doordat je moe of snel boos bent. Bij deze klachten ga je vaak eerst naar de huisarts. Als je veel met oplosmiddelen werkt, is het goed om dit te zeggen. De arts weet dan dat je klachten hier misschien mee te maken kunnen hebben.
Om de diagnose OPS te stellen is er meer onderzoek nodig. In het ziekenhuis wordt bijvoorbeeld bloedonderzoek gedaan. Ook wordt er onderzoek gedaan naar de werking van je hersenen en je gedrag. Dit onderzoek bestaat uit verschillende testjes, opdrachten en vragenlijsten.
In het Amsterdam UMC is een speciaal centrum met experts op het gebied van OPS: het Solvent Team. Zij kunnen helpen bij de diagnose en behandeling van OPS. Hiervoor heb je een verwijzing van de huisarts of specialist nodig. Als je een verwijzing krijgt om te onderzoeken of je OPS hebt, hoeft dit niet te betekenen dat je de aandoening hebt. Er kunnen namelijk veel andere oorzaken voor je klachten zijn en OPS is in Nederland erg zeldzaam.
Oorzaken van OPS
OPS wordt veroorzaakt doordat je over een lange tijd oplosmiddelen inademt. Het gaat dan om een periode van 5 tot vaak meer dan 10 jaar. Voorbeelden van deze oplosmiddelen zijn terpentine en wasbenzine. Die gevaarlijke oplosmiddelen zitten bijvoorbeeld in verf. Daarom komt OPS veel voor bij schilders, maar ook tapijtleggers, autospuiters, drukkers en medewerkers van laboratoria kunnen bijvoorbeeld OPS krijgen. Als je voor lange tijd met oplosmiddelen werkt in een omgeving zonder goede maatregelen om OPS te voorkomen, heb je meer risico op OPS.
Behandeling van OPS
Er is geen behandeling voor OPS. De schade aan het lichaam (zenuwstelsel) kan dus niet meer hersteld worden. Wel zijn er behandelingen die helpen om met de klachten om te gaan. Meestal is dit een behandeling voor mensen om te herstellen na niet-aangeboren hersenletsel.
Gevolgen van OPS
OPS kan verschillende gevolgen hebben voor het dagelijks leven:
- Thuis: je kunt thuis de meeste dingen doen als normaal, maar doordat je meer dingen kunt vergeten of moeite hebt met nadenken, heb je misschien meer hulp nodig.
- Werk en school: je kunt steeds meer moeite hebben met nadenken en geheugenproblemen hebben. Daardoor wordt het moeilijker om dingen te begrijpen. Ook is plannen of organiseren vaak lastiger. Dit kan invloed hebben op je werk of school.
- Vrije tijd: je kunt meestal gewoon je hobby’s doen, maar je bent misschien sneller moe. Bij het klussen in huis of op werk, kunnen mensen met OPS meer moeite krijgen met plannen en organiseren.
- Sociale contacten: je kuntgevoeliger zijn in contact met anderen, doordat je sneller boos en moe bent. Dit maakt het soms wat lastiger om contact te hebben met vrienden. Vaak hebben mensen moeite met de snelheid van gesprekken.
De Hersenstichting heeft bij het opstellen van deze tekst dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van:
- Drs. Herman Bartstra, bedrijfsarts en klinisch arbeidsgeneeskundige, Amsterdam UMC
Laatste update: augustus 2024